De terugkeer van de wolf in de Lage Landen zorgt er niet enkel voor dat de natuur en de biodiversiteit versterkt worden. Boeren, maar ook gewone wandelaars, kregen al te maken met schade en aanvallen door de roofdieren. In 2024 werden in Nederland 897 schademeldingen gemeld in Nederland, bijna dubbel zoveel als in 2023.
In Vlaanderen is de situatie nog anders. Vorig jaar werd er geen enkele wolvenwelp geboren in Vlaanderen en momenteel zouden er slechts een drietal wolven in de regio leven. Deze lage populatie staat in schril contrast met Nederland, waar dit jaar 55 welpjes werden geboren. In Wallonië leven er een 30-tal, vooral bij de Hoge Venen.
Eeuwenlang was de wolf een veel voorkomende, inheemse soort in België en Nederland. Halverwege de 19de eeuw was de soort uitgeroeid, vooral door de veelvuldige jacht erop om vee te beschermen. Intussen is de wolf een door Europa beschermde diersoort en komt ze terug veel voor in landen als Frankrijk en Duitsland. Ook in Nederland en België is de wolf aan een heropleving bezig. Maar in zo’n dichtbevolkt gebied zorgt die opmars ook voor confrontaties met de mens.
Incidenten met mensen
Utrechtse probleemwolf
Op 30 juli 2025 werd in de Utrechtse bossen een 6-jarig kind mogelijk aangevallen door een wolf. Het slachtoffer werd met nagel-, bijt- en schaafwonden naar het ziekenhuis gebracht. “Door adequaat optreden van de aanwezige volwassenen die de wolf met een stok hebben geslagen, heeft de wolf het kind in het bos losgelaten en is weggerend”, meldt de beheerder van het natuurgebied.
De provincie Utrecht start een onderzoek om vast te stellen of het om een wolvenbeet gaat. De lokale autoriteiten raden voorlopig af om de Utrechtse bossen niet meer met kinderen te bezoeken. Het is niet de eerste keer dat dergelijke incidenten daar plaatsvonden:
- Op 31 juli 2024 kwam een kind ten val. DNA-onderzoek bewees dat er een wolf betrokken was.
- Op 16 juli 2024 werd een kind dat op uitstap was met een kinderdagverblijf, kort gebeten door een wolf. Dat blijkt uit DNA-onderzoek.
Uit onderzoek blijkt dat het telkens om dezelfde wolf gaat, bekend als GW3237m, of Bram. Deze wolf zou onnatuurlijk gedrag vertonen door regelmatig contact te zoeken met honden en door mensen te benaderen en aan te vallen. De provincie Utrecht heeft formeel toestemming gegeven aan de Faunabeheereenheid Utrecht om de wolf af te maken.
Aanval Hoge Veluwe
In mei 2025 werd een hardloopster gebeten door een wolf in het Nationale Park de Hoge Veluwe. Een wandelaar kon de wolf verjagen met zijn wandelstok.
???? Ontdek ook!
Gevaar voor landbouwers en vee
Verschillende dieren
In 2023 werd een boer uit Drenthe gebeten toen hij zijn vee wilde beschermen tegen een wolfaanval. In 2024 registreerde BIJ12 maar liefst 897 schademeldingen door wolven, waarvan 795 bij vee – een bijna verdubbeling ten opzichte van de 511 meldingen in 2023. Nog schrijnender zijn de absolute aantallen: in het schadejaar 2024 (1 november 2023 tot 31 oktober 2024) werden 2.293 dieren gedood door wolven, daarnaast raakten nog eens 250 dieren vermist.
Het overgrote deel van de slachtoffers (91,3%) betreft schapen. Op plek twee en drie staan runderen (3,8%) en (mini)paarden/pony’s (2,4%). De meeste schademeldingen waarbij wolf is bevestigd (37,2%) vonden plaats in de wintermaanden (december, januari, februari). De minste meldingen (16,4%) kwamen binnen in de zomer. Deze toename in de winter heeft een logische verklaring: de toename in aanvallen op landbouwhuisdieren in de nazomer kan verklaard worden uit het feit dat een roedel, door hun opgroeiende jongen, een grotere voedselbehoefte heeft.
Financiële gevolgen
De economische impact is aanzienlijk. In de eerste zes maanden van 2024 betaalden de provincies al ongeveer 100.000 euro meer aan schadevergoedingen aan boeren dan in dezelfde periode vorig jaar. Dit jaar hebben de provincies vooralsnog bijna 400.000 euro aan vergoedingen uitbetaald aan boeren, bijna evenveel als in heel 2023.
Zo weer je je tegen wolven
Ontmoeting met wolven tijdens wandeling
De meeste wolven zijn schuw en mijden mensen. Een wolf blijft wel een wild dier en kan dus wisselend reageren als hij een mens ziet. De officiële richtlijnen zijn:
- Blijf kalm en houd afstand
- Komt de wolf te dichtbij? Praat dan hard, en maak gebaren
- Loop langzaam achteruit wanneer u meer afstand wilt nemen. Hierbij kunt u de wolf ook meteen goed in de gaten blijven houden
- Ren nooit weg – dit kan het jachtinstinct van de wolf activeren
De provincie Utrecht adviseert ook om een fluitje mee te nemen als je gaat fietsen of wandelen in het bos. “Een wolf zal hiervan schrikken en u verder met rust laten”, staat er op de website.
Zweeds Anti wolf fluitje – Set van 2 stuks – Sleutelhanger – Zeer luid
Ga veilig de natuur in en houd wolven en wilde zwijnen op afstand! Dit simpele, doeltreffende en stijlvolle Scandinavische fluitje is geen speelgoed, maar een krachtig verdedigingsmiddel dat zeer scherpe en irritante tonen produceert – luid genoeg om wolven op de vlucht te jagen, maar ook om een signaal te geven als u in nood bent. Het fluitje produceert veel hoge tonen die alleen wolven kunnen horen.
Let op met honden!
Wolven zien de mens – normaal gezien – niet als prooi of als concurrent. Bij honden is dat anders: zij kunnen in de ogen van wolven als concurrerende roofdieren gezien worden. Daarom gelden er voor hondenbezitters extra voorzorgsmaatregelen. Het advies is om honden in wolvengebieden aan een lijn van maximaal 10 meter te houden en bij hun mensen te laten blijven.
Wandelen met kinderen
De recente incidenten tonen aan dat extra voorzichtigheid geboden is met kinderen. In gebieden waar problematisch gedrag is vastgesteld, wordt geadviseerd:
- Vermijd wandelingen in de schemering en het donker
- Blijf op gemarkeerde paden
- Wandel bij voorkeur in groepen
- Houd kleine kinderen dichtbij
Wolfwerende maatregelen in de landbouw
Gaasrasters
Een gaasraster met stroomdraden is een zeer effectieve methode om wolven te weren van een perceel, mits goed geplaatst en aan de standaarden voldoet. De praktijk toont echter een ander beeld: bij 95 procent van de wolvenaanvallen stonden de dieren niet of niet goed beveiligd.
Zelfs wanneer wolfwerende maatregelen zijn genomen, bieden ze geen absolute garantie. Zo werden er in Ede eind juli meer dan veertig schapen doodgebeten, terwijl de rasters de dag voordien nog gecontroleerd waren door de gemeente. Ook in maart 2024 sneuvelden in het Friese Fochteloo 22 schapen als gevolg van een wolvenaanval, ondanks wolfwerende maatregelen.
Schapennet voor wolvenbescherming
Het Horizont Schapennet turbomax® van 120 cm hoog en 50 m lang biedt een betrouwbare bescherming voor uw schapen tegen wolven. Dankzij de sterke gevlochten draden, superieure stroomgeleiding en stabiele palen blijft het net stevig en effectief, zelfs in uitdagende omstandigheden. Dit net is een ideale keuze voor wie voorbereid wil zijn op onvoorspelbare bedreigingen in de natuur.
Wat zegt de toekomst?
In Nederland zijn er nu elf wolvenroedels, één solitaire wolvin en enkele zwervende wolven. De groei van het aantal roedels lijkt echter af te vlakken, want de beste gebieden raken bezet.
Deskundigen verwachten dat wolven zich zullen uitbreiden naar meer versnipperde gebieden met minder wild. Dit betekent mogelijk meer contact met mensen in de toekomst. De uitdaging is om het evenwicht te vinden tussen natuurbehoud en menselijke veiligheid.
