De toenemende spanningen tussen Rusland en het Westen wekken bij velen bezorgdheid op, vooral sinds Vladimir Poetin stelde nucleaire wapens in te zetten als het voortbestaan van de Russische staat bedreigd zou worden. Hoewel zowel Moskou als Washington geen concrete plannen hebben om de situatie nucleair te doen escaleren, blijven de dreigingen opmerkelijk. Dat brengt ons tot de vraag waar we naartoe moeten als er zich een nucleaire aanval of kernramp voordoet en zo komt de schuilkelder al snel ter sprake.
Komt er een kernoorlog?
De kans dat er in de nabije toekomst een nucleaire oorlog uitgevochten wordt, blijft ondanks alles klein. Toch blijft de kans bestaande, want verschillende landen – waaronder ook China, India en Noord-Korea – hebben kernwapens in hun arsenaal.
Openbare schuilkelders
Zijn er openbare schuilplaatsen beschikbaar, of staan we er alleen voor? In 2022, aan het begin van de Russische inval in Oekraïne, legde Caroline Taquin van de Franstalige liberalen deze vraag voor aan de minister van Binnenlandse Zaken Annelies Verlinden (cd&v). De minister wist het parlement te vertellen dat er in totaal vier schuilkelders op Belgisch grondgebied aanwezig zijn.
- Twee hiervan bevinden zich in voormalige NAVO-bunkers in Wallonië, maar die zijn nu omgebouwd tot opvangcentra van Fedasil.
- Een andere schuilkelder bevindt zich in Lier en fungeert nu als archiefgebouw: ook die is dus niet langer bruikbaar als schuilkelder.
- Ten slotte is er de schuilkelder onder het Warandepark in Brussel, maar die verkeert volgens de minister in “zeer slechte staat”.
In Nederland hadden veel provincies, grote gemeenten en overheidsgebouwen in het verleden schuilkelders. Zo zijn bij de aanleg van veel metrostations in Amsterdam en Rotterdam atoomschuilkelders aangebouwd. Vandaag zijn er in Nederland officieel geen openbare schuilkelders meer.
Net zoals in België zijn na afloop van de Koude Oorlog Nederlandse schuilkelders steeds vaker voor andere doeleinden gebruikt, zoals opslag, archivering en het onderbrengen van servers.
Overheid biedt weinig bescherming
De Belgische minister Verlinden haalde toen ook aan dat “indien het aantal atoomschuilkelders echter beperkt is of als hun staat het gebruik ervan niet toelaat, de Belgische bevolking zich kan wenden tot alternatieve middelen”. Met alternatieve middelen werden beschermende gebouwen of structuren bedoeld, zoals kelders, privé-schuilkelders en andere ondergrondse constructies.
In ieder geval lijkt het erop dat in het geval van een nucleaire aanval of ramp, je beter zelf voor je veiligheid zorgt. Dat klinkt verontrustend, maar hoeft het niet per se te zijn. Zo merkt defensie-expert Sven Biscop op dat schuilkelders op zich niet effectief zijn tegen de kernwapens van vandaag.
Desondanks is het geen gegeven dat men een kernramp of aanval passief moet afwachten. De vastberaden doe-het-zelver en survivalist kan zelf een atoomschuilkelder te bouwen.
De belangrijkste elementen zijn:
- Een ondergrondse betonnen constructie
- Goede ventilatie
- Bevoorrading van voedsel en water
Daarnaast zijn er ook verschillende gespecialiseerde firma’s, zoals Eastl uit Lille. Zij bouwen bunkers die bestand zijn tegen nucleaire, biologische en chemische gecontamineerde lucht (NBC). Bovendien heeft het bedrijf zich gespecialiseerd in het ombouwen van standaard betonnen kelders tot NBC-bestendige bunkers.
Voor een kostprijs van 15.000 euro transformeert het bedrijf uw kelder om tot een privé-schuilkelder. “Niet te veel voor het verschil tussen leven en dood”, vindt oprichter Karl Copmans.
Dreiging
Eastl verkondigt op hun website dat de dreiging voor een nucleaire aanval of ramp reëel is. Volgens hen “deelt de Belgische regering niet voor niets gratis jodiumtabletten” uit. Deze uitspraken moeten echter met een korrel zout genomen worden. Niet alleen is er spraken van een duidelijk belangenconflict, maar deze uitspraken worden sterk tegengesproken door experts.
Wat betreft de jodiumtabletten, verduidelijkte het nationaal crisiscentrum dat het uitdelen van jodiumtabletten deel uitmaakte van een herhalende sensibiliseringscampagne. Volgens het nationaal crisiscentrum “geen paniekzaaierij, maar een goede voorzorgsmaatregel dat mensen een doosje in huis hebben in het geval van een nucleair ongeval”. Het kan uiteraard nooit kwaad om jodiumtabletten in huis te halen.
Kaliumjodide voor diverse toepassingen
Kaliumjodide (KI) is een veelzijdig en essentieel product dat in verschillende situaties van pas kan komen. Of je nu jouw schildklierfunctie wilt ondersteunen, een jodiumtekort wilt aanvullen of jezelf wilt beschermen tegen radioactief jodium, deze kleurloze verbinding is eenvoudig te gebruiken en goed oplosbaar in water. Met kaliumjodide ben je voorbereid op onvoorziene omstandigheden in een onzekere wereld. Verkrijgbaar in potjes van 15, 30 en 50 gram.
