In de drogere zomermaanden komen natuurbranden geregeld voor. Of ze nu aangestoken worden, zoals eind mei 2025 gebeurde op de Mechelse Heide, of niet, zoals bij andere natuurbranden: plots kan je je in een gevaarlijke situatie bevinden. Daarom bespreken we wat je moet doen, als je je in of bij een natuurbrand bevindt.
Op de Mechelse Heide brandde recent naar schatting 75 hectare natuurgebied af. Omdat de brand voornamelijk plaatsvond op het vlakke heidelandschap, zijn er geen bossen afgebrand en zal het heidegebied zich binnen enkele weken herstellen.
Slachtoffers
De meeste zoogdieren konden zich uit de voeten maken omdat ze de brand konden ruiken, maar veel grondbroedvogels zoals de boomleeuwerik, de veldleeuwerik, de nachtzwaluw en de boompieper zullen hun jongen in de vlammen hebben moeten achterlaten.
Geen mensen
Toen de brand uitbrak, was code rood voor natuurbranden al een tijdlang in van kracht de natuurgebieden. Om veiligheidsredenen wordt de toegang tot natuur- en bosgebieden dan afgeraden. Op sommige plekken is het zelfs verboden om bij grote droogte in de natuurgebieden te komen. Aan de mensen wordt dan gevraagd om niet te roken, geen vuur te maken en ook zeker geen glazen flessen achter te laten in de buurt van natuur- en bosgebied.
En als je er toch bent?
Bij de bosbrand in België kwam er gelukkig geen enkele mens in gevaar. Gelukkig maar, want tijdens de bosbranden in Los Angeles werd duidelijk hoe verwoestend natuurbranden kunnen zijn. Begin 2025 kwamen er minstens 30 mensen om tijdens de bosbranden.
Wat als je je tijdens een natuurbrand toch in de bossen of op de heide bevindt? Of als je er zelf – per ongeluk – een veroorzaakt? Dan kan je maar beter een aantal blusmethoden kennen en moet je weten hoe vuur beweegt. Dit kan letterlijk het verschil tussen leven en dood betekenen. De professionele brandweer is uitgerust om grote natuurbranden aan te pakken. Maar er kunnen zich ook situaties voordoen waarbij je zelf actie moet ondernemen.
Een natuurbrand blussen
Kleine brandhaarden aanpakken
Een beginnende bosbrand kan je soms nog zelf onder controle krijgen, als je snel handelt en de juiste middelen hebt.
Water blijft het meest effectieve blusmiddel
- Sproei het water in een brede waaier, niet in één straal
- Mik op de basis van de vlammen, niet op de toppen
- Dit koelt de brandstof af en voorkomt herontsteking
Aarde of zand werken ook goed bij kleinere vuren
- Schep het zand op de brand en over de gloeiende resten
- Stamp het aan om de zuurstoftoevoer af te snijden
Grote branden
Een grote natuurbrand mag je nooit zelf proberen blussen. Als de vlammen hoger dan jezelf zijn of wanneer de brand zich snel verspreidt, er er maar één juiste oplossing: breng jezelf en wie bij jou is in veiligheid. De hitte kan je al op tientallen meters afstand verwonden, en giftige rookgassen vormen een dodelijk gevaar.
Bereid evacuatieroutes voor en ken alternatieven. Houd je auto altijd voor minstens de helft gevuld – benzinestations sluiten vaak als eerste tijdens noodsituaties.
Meer weten over wat je moet doen in noodsituaties? Iedere week schrijf ik een gratis nieuwsbrief over deze onderwerpen 👇
Gevangen in een natuurbrand: wat wel en niet werkt
Wat je niet moet doen
Veel mensen maken fatale fouten als ze plots omringd zijn door vuur.
- Bergopwaarts rennen lijkt logisch, maar vuur verspreidt zich sneller naar boven
- Kruip niet in je auto, tenzij je veilig kunt wegrijden
- Klim niet in bomen
- Schuil niet in grotten of andere gesloten ruimtes
Wat je wel kan doen
- Zoek open, kale gebieden zonder brandbare vegetatie
- Wegen, parkeerplaatsen, rotspartijen of reeds verbrand terrein
- In uiterste nood kan je een beek of vijver opzoeken
- Blijf laag bij de grond: daar is de lucht minder vervuild
- Bedek je mond en neus met een vochtige doek
- Probeer tegen de wind in te lopen indien mogelijk
Wat moet je in huis halen
Bij grote natuurbranden kan ook je eigen woning in gevaar komen. Daarom is het belangrijk om enkele basisbenodigdheden in huis te halen.
Basis blusmiddelen
Elk huis heeft basisblusmiddelen nodig.
- Een tuinslang met sproeikop
- Zorg voor voldoende waterdruk en bereik rond je huis.
- Draagbare brandblussers
- Koop er voor buitengebruik met schuim – die zijn effectiever tegen vegetatiebranden.
- Natte jute zakken gebruiken brandweerlieden nog steeds om grasbranden tegen te gaan.
Tuinslangset 15m met sproeikop
De Liano Life textielslangset van Gardena biedt met zijn 15 meter lengte en flexibele textielweefsel de ideale oplossing voor tuinirrigatie en reiniging. Deze lichte slang is gemakkelijk te hanteren, knikt niet en past zich moeiteloos aan elke opbergruimte aan. Door zijn robuuste constructie en weerbestendigheid ben je altijd voorbereid op onverwachte situaties, wat gemoedsrust geeft in een onzekere wereld.
Schuimbrandblusser 6 liter met ophangbeugel
Zorg ervoor dat je goed voorbereid bent op onverwachte situaties met de Smartwares schuimbrandblusser van 6 liter. Deze betrouwbare brandblusser is ideaal voor thuis of in grotere ruimtes en kan snel worden gepakt dankzij de bijgeleverde ophangbeugel. Geschikt voor brandklasse A en B, biedt hij een veilige manier om branden te bestrijden met minimale nevenschade. In een wereld vol onzekerheden is het belangrijk om de juiste middelen bij de hand te hebben.
Poedersnelblusser 1 kg voor voertuigen
De Poedersnelblusser 1KG voor voertuigen is een essentiële en betrouwbare brandblusser met een hoge bluscapaciteit voor alle vuurtypes (BC). Gemaakt van een lichtgewicht aluminium cylinder, biedt deze brandblusser uitstekende roestbestendigheid en wordt geleverd met een houder voor gemakkelijke installatie. Deze brandblusser is wettelijk goedgekeurd en geschikt voor autokeuringen tot 1 januari 2029.
Brandblusset met blusdeken en poederblusser
Met de Brandblusset met blusdeken en poederblusser ben je uitstekend voorbereid op onverwachte situaties in huis, tijdens het reizen of buitenactiviteiten. De blusdeken is eenvoudig in gebruik en ideaal voor kleine brandjes, terwijl de poederblusser je helpt bij grotere situaties. Dit product biedt gemoedsrust, zodat je met vertrouwen kunt genieten van elke gelegenheid.
Water, o zo belangrijk!
Om een grote brand te blussen, heb je water nodig. Zwembaden, regentonnen of ondergrondse tanks kunnen levensreddend zijn.
Meer weten over water?
Eerder schreven we al heel wat artikels over water. Lees hier meer over alles wat met water te maken heeft.
