Communiceren is o zo belangrijk, maar wordt zo vaak over het hoofd gezien. Als er zich een onvoorziene situatie voordoet, ben je altijd veiliger in een (kleine) groep dan alleen.
De nooddiensten kunnen je alleen helpen als je je locatie kunt doorgeven. Familie en vrienden maken zich veel minder zorgen als ze weten dat je veilig bent. Bovendien is het voor goed samenhangende groepen veel gemakkelijker om goed uit een crisissituatie te komen.
De kracht van samenwerking
Alleen is maar alleen
Zelfs de best voorbereide survivalist kan niet alles alleen. Je kunt niet overal tegelijk zijn, niet alles weten en niet alles kunnen. Groepen delen kennis, verdelen taken en kunnen hun materiaal met elkaar delen.
Een voorbeeld: In 1998 kreeg Noord-Amerika te maken met een gigantische ijsstorm. Het noordelijke gedeelde van de VS en delen van Canada kregen te maken met gigantische schade aan het elektriciteitsnet, aan bomen en vastgesneeuwde wegen. In totaal kwamen 56 mensen om het leven door het noodweer en werden er 4 miljoen elektriciteitsstoringen vastgesteld. Een grote crisissituatie, maar enkele wijken in de Canadese stad Quebec toonden de kracht aan sociale verbindingen:
ijsstorm 1998
“Canadezen heetten hun buren, vrienden en familie welkom in hun huis en deelden warme maaltijden en stroomgeneratoren met elkaar. Mensen die nog elektriciteit hadden, nodigden anderen uit om een warme douche te nemen. Buren zonder elektriciteit kregen een plek in de koelkast om hun eten te bewaren.”
De psychologie achter groepscommunicatie
Mensen in stress nemen betere beslissingen wanneer ze deel uitmaken van een groep die elkaar ondersteunt. In georganiseerde groepen die op een heldere manier met elkaar communiceert, verspreidt paniek veel minder snel. Bovendien bieden groepen elkaar in nood ook emotionele stabiliteit.
Waarom je altijd moet blijven communiceren:
- Betere besluitvorming door gedeelde informatie
- Minder paniek
- Efficiënte verdeling van taken en middelen
- Snellere verspreiding van waarschuwingen en adviezen
Met wie communiceer je?
Welke mensen wil je altijd kunnen bereiken? In de eerste plaats denk je waarschijnlijk aan je gezin, naaste familieleden en goede vrienden.
De buurt
Begin met je directe buren. Organiseer informele bijeenkomsten met de mensen die je vertrouwt, deel contactgegevens met elkaar en bespreek de mogelijke risico’s in jouw gebied. Elke regio heeft immers specifieke uitdagingen:
- Overstromingsgevaar
- Bosbranden
- Extreme winterkou
- Hevige regenval
- …
Als je het vraagt, zijn veel mensen bereid om te helpen, maar ze wachten vaak tot een ander het initiatief neemt. Wees die andere persoon en bouw een hecht netwerk op.
De eerste stappen
- Deel contactgegevens met elkaar
- Spreek ook met elkaar af hoe je communiceert als klassieke middelen zoals WhatsApp en dergelijke uitvallen
- Maak een lijst met handige vaardigheden van buren: elektricien, verpleegkundige, brandweer, timmerman,…
- Maak een lijst met kwetsbare buurtbewoners die extra hulp nodig hebben
- Bepaal verzamelplaatsen en maak afspraken voor verschillende scenario’s
Op deze manier kan je in nood de hele buurt mobiliseren en snel handelen in nood. Het spreekwoord ‘beter een goede buur en een verre vriend’ mag je letterlijk nemen!

Je gezin
Spreek met je gezin af wat je doet als er zich een noodsituatie voordoet. Zorg ervoor dat je elkaar altijd kunt bereiken en spreek een locatie af voor als de communicatiemiddelen het niet meer doen.
Leg je kinderen uit wat ze moeten doen, zonder hen bang te maken. Kinderen onthouden concrete instructies beter dan abstracte concepten:
- “Loop naar de grote rode brievenbus en wacht daar” werkt beter dan “ga naar een veilige plaats”
- “Bel oma als de telefoon het weer doet” is duidelijker dan “neem contact op met familie”
- “Verzamel bij de bibliotheek als de school sluit” geeft een concrete richting
Hoe communiceer je het best?
Met je gezin, buren en familie kan je meestal gewoon via WhatsApp communiceren. Maar soms doen er zich storingen voor waardoor dat niet mogelijk is. Daarom moet je ook alternatieve communicatiemiddelen voorzien.
Walkietalkies en radioverbindingen
Met je buurtbewoners kan je makkelijk overschakelen naar walkietalkies – of zelfs een simpele babyfoon -, als de klassieke communicatie uitvalt. Dan mag je ze natuurlijk ook niet vergeten opladen! Voor grotere afstanden kan je investeren in amateur radionetwerken.
Voordelen van radioverbindingen:
- Werken onafhankelijk van elektriciteitsnet – al is voor zendinstallaties wel een vorm van stroom nodig
- Bereiken grote afstanden via atmosferische reflectie
- Eenvoudig te bedienen na korte training
- Relatief goedkoop in aanschaf
- Geen abonnementskosten of provider nodig
Een noodradio kopen? Deze radio is volgens experts de allerbeste.
Nooddiensten:
Bij uitval van internet en televisie blijven er manieren om toegang te krijgen tot essentiële informatie. Zowel in België als in Nederland zijn er enkele erkende zenders die in nood ingezet worden om informatie te verspreiden. Daarover lees je in dit artikel meer.
Back to basics
Naast telecommunicatie is het ook nuttig om enkele signalen met elkaar af te spreken. Communiceren in nood hoeft helemaal niet zo moeilijk te zijn:
- Gebruik fluitjes of toeters om elkaar te lokaliseren
- Hang afspraken en boodschappen aan een lokaal prikbord
Beperk communicatie tot essentiële informatie. Te veel berichten overbelasten systemen en leiden af van belangrijke waarschuwingen. Stel prioriteiten vast: levensbedreigende situaties eerst, daarna logistieke updates, en pas daarna persoonlijke berichten.