We zijn gewend aan schoon drinkwater uit de kraan, maar wat als dat wegvalt? Wanneer je je in de natuur bevindt zou je uit een rivier kunnen drinken, maar zonder dat water te zuiveren is dat een risico dat niemand moet nemen.
Het water uit een kristalhelder beekje in de Ardennen kan er dan wel ‘puur natuur’ uitzien, het kan alsnog vol bacteriën, virussen, parasieten, chemicaliën en andere verontreinigingen zitten.
Eerder bespraken we al verschillende manieren om zelf drinkbaar water te maken. Maar welke daarvan volstaan om veilig uit een rivier te drinken? Er zijn gelukkig verschillende methoden om dit water te zuiveren, zodat het veilig is om te drinken. In dit artikel gaan we dieper in op de volgende technieken:
- Waterfilters zoals filterrietjes en zwaartekrachtfilters
- Chemische zuiveringsmiddelen in poeder– en tabletvorm
Bekijk hier hoe een persoonlijke waterfilter in de natuur werkt.
Het risico van ongezuiverd water
Onzichtbare bedreigingen
Oppervlaktewater kan verschillende soorten verontreiniging bevatten dat met het blote oog niet waar te nemen is. Zo kan een helder en fris riviertje toch ziekteverwekkers bevatten. De drie belangrijkste categorieën zijn bacteriën, virussen en protozoa. Daarnaast kunnen er ook menselijke verontreinigingen in het water zitten. Denk hierbij aan meststoffen, pesticiden, zware metalen en microplastics uit bijvoorbeeld landbouw en industrie.
- Meer weten of de risico’s van besmet water? Lees hier het algemene artikel: 6 manieren om zelf drinkbaar water te maken.
Geraak je toch besmet door een bacterie of virus uit rivierwater? Denk dan aan deze EHBO-tips.
💡 Heb je zelf ervaring met water zuiveren?
Wij leren ook graag uit jouw ervaringen! Heb je zelf al eens water gefilterd tijdens een kampeertrip? Welke obstakels kwam je hierbij tegen?
Deel je eigen bevindingen of ervaringen over waterzuivering in een reactie onderin!
Verschillen tussen watertypen
Niet elke waterbron is even vervuild. De zuiveringsmethode die je kiest, moet afhangen van het type water.
- Hooggelegen bergstromen: Water uit hooggelegen gebieden, ver van menselijke bewoning, is meestal minder vervuild. Hier volstaat vaak een basisfilter die bacteriën en protozoa verwijdert.
- Rivieren en kanalen in bewoonde gebieden: Dit water kan naast micro-organismen ook chemische verontreinigingen bevatten. Hier heb je geavanceerdere zuiveringsmethoden nodig.
- Stilstaand water: Poelen en moerassen bevatten vaak meer organisch materiaal en ziekteverwekkers dan stromend water. Extra voorzichtigheid is geboden.
Inschatten hoe proper rivierwater is
Visueel
(Rivier)water visueel beoordelen is slechts een eerste stap. Let op de volgende indicatoren:
- Water moet helder zijn, niet troebel of verkleurd
- Er mag geen onnatuurlijke geur hangen rond het water (chemisch, rot, zwavelachtig)
- Geen zichtbare algengroei, oliesporen of schuim
- Geen dode vissen of andere dieren in de buurt
- Controleer de omgeving op vervuilingsbronnen: industrie, landbouw, rioolafvoer,…
Testkit
Als je echt zeker wil zijn of het rivierwater drinkbaar is, heb je teststrips of kits nodig die testen op bacteriën, pH-waarde, nitraten en chemicaliën. Deze tests zijn echter beperkt, testen niet op elke vorm van verontreiniging en geven dus geen 100 procent garantie. Bij twijfel behandel je het water best alsof het onzuiver is.
17 in 1 drinkwater testkit
Zo kan je rivierwater zuiveren
Deze stappen moet je ondernemen om rivierwater drinkwaterveilig te maken. Hieronder bespreek ik een stapsgewijze aanpak:
- Verzamel water uit de snelst stromende delen van de rivier. Vermijd stilstaand water of plekken dichtbij bebouwing.
- Test het water indien nodig (zie hierboven).
- Sedimentatie: Laat het water 12 tot 24 uur staan zodat zware deeltjes kunnen bezinken – als tijd geen probleem is.
- Voorfiltratie: Giet het water door een doek of koffiefilter, zodat grotere deeltjes en zwevende stoffen uit het water blijven.
- Filteren: Gebruik een waterfilter om bacteriën en protozoa te verwijderen (zie hieronder verder).
- Desinfecteer het gefilterde water verder:
- 1 minuut koken doodt ziekteverwekkerd
- Gebruik waterzuiveringstabletten of een UV-behandeling
- Verbeteren van smaak: Na chemische behandeling kan je de smaak verbeteren door het water te beluchten (schudden in een gedeeltelijk gevulde fles) of een vitamine C-tablet toe te voegen.
Hieronder gaan we verder in op de twee belangrijke gedeeltes van de waterzuivering: filtratie en desinfecteren.
Filtratie: de meest efficiënte aanpak
Filteren is wellicht de meest gebruikte methode om water uit rivieren en kanalen drinkbaar te maken. Er zijn verschillende soorten filters, die elk kun eigen toepassingen hebben.
Soorten filters
Er zijn verschillende soorten (mechanische) waterfilters: pompfilters, zwaartekrachtfilters en drinkrietfilters. Daarnaast is er een verschil tussen filters met en zonder actieve kool. Lees daarover meer in onderstaand artikel:
6 manieren om zelf drinkbaar water te maken.
In dit artikel vind je meer over de verschillende filtermethoden. We sommen de verschillen nog even op:
- Pompfilter: Je pompt het water handmatig door een filter. Ideaal om onderweg je waterfles te vullen.
- Zwaartekrachtfilters of gravity-filters: Deze werken op zwaartekracht en zijn handig voor kampeerders die ’s nachts hun water willen zuiveren.
- Filterrietjes: Extreem compact en licht; hiermee kan je direct uit een waterbron drinken.
17 in 1 drinkwater testkit
LifeStraw persoonlijke waterfilter
Draagbaar kampeerfiltratiesysteem
Chemische zuivering
Let op: deze mechanische filters zijn niet altijd in staat om virussen uit het water te halen. Om echt veilig rivierwater te drinken, moet je ofwel een filter met actieve kool gebruiken, ofwel de filter combineren met chemische zuivering.
Chemische zuiveringsmiddelen zoals tabletten of druppels op basis van chloor of chloordioxite zijn compact en eenvoudig in gebruik. Wij selecteerden enkele geschikte chemische zuiveringsmiddelen.
Katadyn Micropur Forte Zuiveringspoeder
Met het Katadyn Micropur Forte Zuiveringspoeder zorg je eenvoudig voor veilig drinkwater, vrij van schadelijke bacteriën en virussen. Dit poeder, dat chloordioxide afgeeft, is perfect voor buitenactiviteiten zoals wandelen en kamperen. Het verandert de smaak of geur van water niet, waardoor je altijd een verfrissende slok hebt. In een onzekere wereld biedt dit product gemoedsrust, zodat je voorbereid bent op onverwachte situaties.
Aquatabs waterzuiveringstabletten | 50 stuks
Aquatabs waterzuiveringstabletten zijn een praktische oplossing voor het veilig maken van drinkwater. Met 50 tabletten in één verpakking, zijn ze eenvoudig in gebruik en effectief tegen bacteriën en virussen. Dit product is ideaal voor wie voorbereid wil zijn op onverwachte situaties, zoals natuurverschijnselen of stroomuitval, en biedt de gemoedsrust dat schoon water altijd binnen handbereik is.
Praktische toepassingen
Dagelijkse tochten en wandelingen
Voor korte wandeltochten in de natuur is een lichtgewicht microfilter meestal voldoende. Dergelijke filters zijn compact, eenvoudig te gebruiken en effectief tegen de meeste verontreinigingen die je in natuurgebieden tegenkomt.
Meerdaagse expedities en survivaltrips
Voor langere tochten is het verstandig om meerdere zuiveringsmethodes te combineren. Een microfilter voor dagelijks gebruik, aangevuld met waterzuiveringstabletten voor noodgevallen, biedt de beste bescherming.
